జిల్లా గురించి

చారిత్రక నేపథ్యం

జిల్లా లోని ప్రధాన పట్టణమయిన ఆదిలాబాద్ నే జిల్లా పేరుగా పొందుపర్చడమయినది. బీజాపూర్ ను పాలించిన అలీ ఆదిల్ షా పేరే ప్రధాన పట్టాణానికి పెట్టడం జరిగింది. చాలా కాలం వరకు ఈ జిల్లా ఎకీకృతముగా లేదు. జిల్లా లోని వివిధ భాగములు వివిధ కాలములందు అనేక రాజ వంశీయుల ద్వారా అనగా సిర్పూర్ కు చెందిన గోండు రాజులు, చాందా కు చెందిన రాజులే కాకుండా మౌర్యులు, శాతవాహనులు, వాకాటకులు, బాదామి యొక్క చాలుడ్యులు, రాష్ట్రకూటులు, కల్యాణి – చాళుక్యులు, మొఘలులు, నాగపూర్ కు చెందిన భోసలేలు మరియు అసఫ్ జాహీల ద్వారా పాలించబడ్డాయి. వాస్తవానికి ఇది పూర్తి స్థాయి జిల్లా కాదు. క్రీ.శ. 1872 లో ఎదలాబాద్(ఆదిలాబాద్),రాజురా,సిర్పూర్ తాలూకాలతో రూపొందించిన సిర్పూర్-తాండూర్ పేరు కల ఉప జిల్లా. 1905 వ సంవత్సరములో ఈ ఉప జిల్లాను ఆదిలాబాద్ ప్రధాన పట్టణముగా స్వతంత్ర పూర్తి జిల్లా గా చేసారు. తదుపరి 2016 వ సంవత్సరములో ఆదిలాబాద్ జిల్లాను 4 జిల్లాలుగా అనగా ఆదిలాబాద్,మంచిర్యాల్,నిర్మల్,కుమ్రంభీం ఆసిఫాబాద్ జిల్లాలుగా పునర్వ్యవస్తీకరించారు.

భౌగోళిక ప్రక్క దృశ్యము

జిల్లా యొక్క భౌగోళిక అక్షాంశాలు అక్షాంశం: 19 ° 40 ‘12.00 “N, రేఖాంశం: 78 ° 31’ 48.00” E . భారతదేశం యొక్క తెలంగాణా రాష్ట్రంలో ఆదిలాబాద్ జిల్లా ఉంది. ఉత్తర సరిహద్దులో యవత్మల్ జిల్లా, ఈశాన్య చంద్రపూర్ జిల్లా,తూర్పున ఆసిఫాబాద్ జిల్లా, దక్షిణ సరిహద్దులో మంచిర్యాల్ జిల్లా, దక్షిణాన నిర్మల్ జిల్లా మరియు పశ్చిమాన మహారాష్ట్ర రాష్ట్రంలోని నాందేడ్ జిల్లాలు ఉన్నాయి .

జిల్లాలో 7,08,972 మంది జనాభా ఉన్నారు రాష్ట్రంలోని మొత్తం జనాభాలో ఇది 3.13%.జిల్లాలో 18 మండలాలు మరియు 508 గ్రామాలు ఉన్నాయి . జిల్లాలో 1 మున్సిపాలిటీ ఉంది . జిల్లా సౌకర్యవంతంగా 2 రెవెన్యూ విభాగాలుగా విభజించబడింది 1) ఆదిలాబాద్ 2) ఉట్నూర్ .

నదులు

జిల్లాలో ప్రవహించే ముఖ్యమైన నది పెన్గంగా .

వాతావరణం మరియు వర్షపాతం

ఈ జిల్లా యొక్క వాతావరణం వేడి వేసవిలో మరియు దక్షిణ-పశ్చిమ రుతుపవన కాలంలో తప్ప సాధారణంగా పొడిగా ఉంటుంది.ఒక సంవత్సరాన్ని నాలుగు ఋతువులుగా విభజించవచ్చు.చలికాలం డిసెంబర్ నుండి ఫిబ్రవరి వరకు ఉంటుంది. వేసవి కాలం మార్చి నుండి మే వరకు ఉంటుంది.జూన్ నుండి సెప్టెంబరు వరకు నైరుతీ రుతుపవనాల కాలం, వర్షాకాలం తర్వాత అక్టోబర్ మరియు నవంబర్లలో చలికాలం ప్రారంభమవుతుంది .

జిల్లాలో వర్షపాతం, సాధారణంగా ఈశాన్య దిశ వైపు నైరుతి నుండి పెరుగుతుంది.దక్షిణ-పశ్చిమ రుతుపవన కాలంలో 85% వార్షిక వర్షపాతం నమోదైంది.జూలై గరిష్ట వర్షపు నెల.సంవత్సరం నుండి వార్షిక వర్షపాతంలో వైవిధ్యం అంత పెద్దగా లేదు.జిల్లాలో సాధారణ వార్షిక వర్షపాతం 1044.5 మిమీ .

ఆదిలాబాద్ ప్రధాన కార్యాలయం వద్ద ఒక వాతావరణ శాస్త్ర వేధశాల ఉంది.నవంబర్ చివర్లో చల్లని వాతావరణం మొదలవుతుంది, ఉష్ణోగ్రత వేగంగా పడిపోతుంది.డిసెంబరు నెల సాధారణంగా అత్యల్ప చలిగా ఉంటుంది, సగటు రోజువారీ గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత సుమారు 29 డీ సె.గ్రే మరియు కనిష్ట ఉష్ణోగ్రత 15 డీ సె.గ్రే వరకు ఉంటుంది .

సాపేక్ష ఆర్ద్రతలు సాధారణంగా నైరుతీ రుతుపవన కాలంలో జరుగుతాయి.మిగిలిన సంవత్సరంలో సాధారణంగా గాలి పొడిగా ఉంటుంది , జిల్లాలో మధ్యాహ్నం తేమ 25% గా ఉన్నప్పుడు వేసవి కాలం ప్రారంబమైందని అర్థం .

నైరుతి రుతుపవన కాలంలో ఆకాశం భారీగా మేఘవృతమై ఉంటుంది.వర్షాకాలం తర్వాత వచ్చే మేఘాలు వేగంగా తగ్గుముఖం పడుతున్నాయి . మిగిలిన సంవత్సరంలో, ఆకాశంలో తేలికపాటి మేఘాలు ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి .

మే నుండి ఆగస్టు వరకు కాలంలో కొన్ని గాలులు బలోపేతంతో తేలికగా ఉంటాయి . వర్షాకాల మరియు చలికాలం సమయంలో , గాలులు ఎక్కువగా తూర్పు లేదా ఈశాన్యం నుండి చెదరిపోతాయి. మార్చి నాటికి,మిగిలిన వేసవి సమయంలో దక్షిణ పడమటి గాలులు మరియు పడమటి గాలులు వియడం ప్రారంభమవుతుంది.పశ్చిమాన రుతుపవనాల గాలులు ఎక్కువగా నైరుతి మరియు వాయువ్య ప్రాంతాల మధ్యలో ఉన్నాయి .

మట్టి నేలలు

ఎర్రమట్టి మరియు నల్లమట్టి నేలలు ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో కనిపిస్తాయి, ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో నల్లమట్టి నేలలు అధికంగా ఉంటాయి, జిల్లాలో దాదాపు 72% నల్లమట్టి నేలలు ఉన్నాయి . ఖనిజ వనరులు ప్రధానంగా సున్నపురాయి మరియు మాంగనీసు ఖనిజం .

జిల్లా కూర్పు

ప్రాంతం, జనాభా మరియు ఇతర సంబంధిత లక్షణాలు :

ఈ జిల్లా 4,153 చదరపు కిలోమీటర్ల (1,603 చదరపు మైళ్ళు) విస్తీర్ణంలో ఉంది. చదరపు కిలోమీటరుకు 170 మంది జనాభా సాంద్రతతో ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో 508 గ్రామాలు ఉన్నాయి.

2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం జిల్లా మొత్తం జనాభా 7,08,972.ఇది రాష్ట్రంలోని మొత్తం జనాభాలో 2.01 శాతంగా ఉంది.జిల్లాలో పురుష జనాభా 3,56,407, ఇది జిల్లాలోని జనాభాలో 50.27% మరియు రాష్ట్ర పురుష జనాభాలో 2.02 శాతంగా ఉంది.అదేవిధంగా జిల్లాలో మహిళల సంఖ్య 3,52,565, ఇది జిల్లాలోని జనాభాలో 49.73% మరియు రాష్ట్ర మహిళల జనాభాలో 2.02 శాతంగా ఉంది.

2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, జిల్లాలోని గ్రామీణ జనాభా 5,41,226. ఇది జిల్లా జనాభాలో 76.34% మరియు రాష్ట్ర గ్రామీణ జనాభాలో 2.52 శాతంగా ఉంది.అదేవిధంగా జిల్లాలోని పట్టణ జనాభా 1 పట్టణంలో 1,67,746 ఇది జిల్లా జనాభాలో 23.66% ఉండగా రాష్ట్ర పట్టణ జనాభాలో 1.23% ఉంది.

2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, జిల్లాలోని షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభా 99,422 ఉంది, ఇది జిల్లా జనాభాలో 14.02% మరియు రాష్ట్రంలో షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభాలో 1.82% ఉంది.అదేవిధంగా జిల్లాలోని షెడ్యూల్డ్ తెగ జనాభా 2,24,622, ఇది జిల్లా జనాభాలో 31.68% మరియు రాష్ట్ర జనాభాలో 7.06% ఉంది .

2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం జిల్లా యొక్క జనసాంద్రత చదరపు కి.మీ.కు 170 మంది, రాష్ట్రంలో చదరపు కిలోమీటరుకు 312 మంది వ్యక్తులు ఉన్నారు.జిల్లా అక్షరాస్యత రేటు 63.46% ఇది రాష్ట్ర అక్షరాస్యత రేటు 66.54% కు వ్యతిరేకము.రాష్ట్రంలో 988 కు వ్యతిరేకంగా జిల్లా యొక్క లింగ నిష్పత్తి 1000 మగవారికి 989 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు .

పార్లమెంటు మరియు అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు :

జిల్లాలో ఆదిలాబాద్ పార్లమెంటరీ నియోజకవర్గం మరియు 2 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు ఉన్నాయి .

1. ఆదిలాబాద్
2. బోథ్ (షె.తె.)